Καραμπινάτη παρανομία, έτσι ή αλλιώς

του Σπύρου Κουζινόπουλου

Αναμφίβολα, το σημαντικότερο γεγονός που συνέβη στην περιοχή του Θερμαϊκού τον μήνα, ήταν η είσοδος του φορτωτικού μηχανήματος JCB του Δήμου Θερμαϊκού, μαζί φορτηγό αυτοκίνητο που επάνω του είχε την διακριτική επιγραφή «Δήμος Επανομής», στην προστατευόμενη ρητά από το νόμο περιοχή του υγροβιότοπου της Επανομής, για να φορτώσουν άμμο, ποδοπατώντας χελώνες και καταστρέφοντας το οικοσύστημα.

Με την «εισβολή» αυτή στην, απαγορευμένη περιοχή, που μάλιστα έγινε υπό την καθοδήγηση στελεχών της διοίκησης του Δήμου, επιδιώκονταν η αποκομιδή μεγάλων ποσοτήτων άμμου από τον υγροβιότοπο, προκειμένου εξυπηρετηθούν τα συμφέροντα ενοικιαστών κάποιων από τα τουριστικά περίπτερα του Ποταμού, που ήθελαν αφενός να αυξήσουν την ποσότητα της άμμου που υπήρχε γύρω από τα μπιτσόμπαρά τους και αφετέρου να δημιουργήσουν γήπεδα beach-volley για μεγαλύτερη προσέλκυση πελατών.

Το οικολογικό έγκλημα που συντελέστηκε με αυτή την αυθαίρετη επιχείρηση και μάλιστα με δημοτικά οχήματα και μηχανήματα, θα περνούσε απαρατήρητη και ίσως να μην γινότανε ποτέ γνωστή, αν κατά τύχη δεν περνούσε τυχαία από την περιοχή της παράνομης αμμοληψίας, την ώρα που διαπράττονταν το αδίκημα, ένας πολίτης. Ο οποίος, βλέποντας την καταστροφή που συντελούνταν και την εκσκαφή ενός ολόκληρου αμμόλοφου, τράβηξε μία σειρά φωτογραφιών, που πλέον αποτελούν και τον αψευδέστερο μάρτυρα της καραμπινάτης παρανομίας.

Όπως αναφέραμε και στο δημοτικό συμβούλιο, η αμμοληψία πρέπει να έγινε στις αρχές Απριλίου, ενδεχομένως το διάστημα μεταξύ 6ης και 7ης του μηνός και οι φωτογραφίες που τραβήχτηκαν, άρχισαν να κυκλοφορούν στο διαδίκτυο, με αναρτήσεις στο Facebook και αλλού από τις 13 Απριλίου και μετά. Η διοίκηση του Δήμου Θερμαϊκού πίστευε ενδεχομένως ότι η παρανομία αυτή θα ξεχαστεί, μέχρι τις 22 Απριλίου, όταν η δημοτική μας παράταξη «Συμπολιτεία Θερμαϊκού», κατέθεσε ερώτηση προς τον δήμαρχο Θερμαϊκού κ.Μαυρομάτη, ζητώντας εξηγήσεις, αλλά και την τιμωρία όσων μετείχαν στην ανεπίτρεπτη και έκνομη αυτή ενέργεια.

Δυστυχώς, δεν έμεινε μόνο στην παράνομη αμμοληψία, αλλά η διοίκηση του δήμου Θερμαϊκού, θεωρώντας ότι μπορεί να ενεργεί ασύδοτα και δίχως να δίνει πουθενά λογαριασμό, προχώρησε και στη δημιουργία χώρου στάθμευσης (πάρκινγκ) για την εξυπηρέτηση των ίδιων τουριστικών περιπτέρων, σε χώρο που βρίσκεται μέσα στην προστατευόμενη περιοχή NATURA-2000, εκχερσώνοντας με τα σκαπτικά της μηχανήματα τη βλάστηση που υπήρχε και ισοπεδώνοντας το χώρο.

Η απάντηση που έδωσε μόλις στις 27 Απριλίου 2016 ο δήμαρχος Θερμαϊκού, ότι δήθεν «δεν υπήρξε καμία αμμοληψία», παρά μόνο «απομάκρυνση» από την περιοχή του υγροβιότοπου «πακτωμένων απορριμμάτων», μόνο θυμηδία προκάλεσε, αλλά και τις οργισμένες αντιδράσεις δημοτών για την προσπάθεια παραπλάνησης και συσκότισης της υπόθεσης.

Υπενθυμίζουμε ότι η περιοχή που εισήλθαν τα μηχανήματα του Δήμου Θερμαϊκού, είναι ενταγμένη στο Πανευρωπαϊκό δίκτυο προστασίας Οικοτόπων και σπάνιων μορφών χλωρίδας και πανίδας NATURA-2000, ως μία από τις Ειδικές Ζώνες Προστασίας (Special Protection Areas, SPAs) οι οποίες ταξινομούνται σύμφωνα με την οδηγία 79/409/ΕΟΚ της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την προστασία των Πτηνών.

Η περιοχή του συγκεκριμένου υγροβιότοπου, υπό την κωδική ονομασία «LIMNOTHALASSA EPANOMIS», έχει τον κωδικό αριθμό GR1220011, και όπως περιγράφεται στο νόμο 3937 της 31ης Μαρτίου 2011 «περί διατήρησης της βιοποικιλότητας και άλλες διατάξεις», η προστατευόμενη περιοχή εκτείνεται σε μία έκταση 689,4 στρεμμάτων, στις γεωγραφικές συντεταγμένες: Γεωγραφικό μήκος E 22-54 και γεωγραφικό πλάτος N 40-23. Ενώ ανάλογη είναι η περιγραφή στον ίδιο νόμο και για τη λιμνοθάλασσα του Αγγελοχωρίου.

Σύμφωνα λοιπόν με τον νόμο 3937/2011, ρητά ορίζεται στο άρθρο 4, παράγραφος 3β ότι μέσα στους προστατευόμενους οικότοπους, «απαγορεύονται η θήρα, οι αγώνες κυνηγετικών σκύλων, η αλιεία, η σύλληψη της άγριας πανίδας, η συλλογή της άγριας χλωρίδας, η καταστροφή ζώνης με φυσική βλάστηση με κάθε τρόπο, η καταστροφή των φυτοφρακτών, η αμμοληψία, η αποστράγγιση, η επιχωμάτωση και αποξήρανση ελωδών εκτάσεων, η ρύπανση των υδατικών συστημάτων, η διάθεση ή απόρριψη αποβλήτων, η ανάπτυξη ιχθυοκαλλιεργειών, η διενέργεια στρατιωτικών ασκήσεων, καθώς και η υπαγωγή έκτασης του καταφυγίου σε πολεοδομικό ή ρυμοτομικό σχεδιασμό. Επιτρέπεται μόνο η εγκατάσταση παρατηρητηρίων της άγριας πανίδας».

Ακόμη όμως και αν υποθέσουμε ότι ισχύει ο έωλος ισχυρισμός της διοίκησης Μαυρομάτη περί «πακτωμένων απορριμμάτων» και ότι όντως τα μηχανήματα και φορτηγά του Δήμου εισήλθαν στην περιοχή NATURA-2000 «για την απομάκρυνση των μπάζων», πάλι θα επρόκειτο για μία παράνομη ενέργεια. Δεδομένου ότι το Άρθρο 13 του νόμου 3937/2011 περί «ειδικών ρυθμίσεων για την προστασία του φυσικού χώρου», ρητά και κατηγορηματικά ορίζει ότι: «Δεν επιτρέπεται η κίνηση μηχανοκίνητων οχημάτων εκτός οδικού δικτύου σε οικολογικά ευαίσθητες εκτάσεις, όπως ενδεικτικά, μόνιμες ή εποχικές λίμνες και τέλματα και οι ακτές τους, ο αιγιαλός, οι αμμοθίνες, ποτάμια, ρέματα και ρυάκια, δάση, λιβάδια, βοσκότοποι, καθώς και σε μονοπάτια που βρίσκονται σε τέτοιες περιοχές. Εξαιρείται μόνο η απολύτως αναγκαία κίνηση για την αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών και ατυχημάτων, πυρκαγιών, καθώς και για λόγους εθνικής ασφάλειας και άμυνας».

Επομένως, όπως και να το δει κανείς, είτε πιστεύοντας το ακλόνητο τεκμήριο που προκύπτει από τις αποκαλυπτικές φωτογραφίες για την καταστροφή των αμμόλοφων και την παράνομη αμμοληψία, είτε υιοθετώντας την εκδοχή Μαυρομάτη περί «πακτωμένων απορριμμάτων» έχουμε να κάνουμε με καραμπινάτη παρανομία. Και ο ίδιος νόμος 3937, στο Άρθρο 16, παράγραφος γ΄ αναφέρει ότι «αν η υποβάθμιση του περιβάλλοντος έλαβε χώρα μέσα σε παράκτια ζώνη, μικρούς παράκτιους υγρότοπους και αμμώδεις εκτάσεις, επιβάλλεται φυλάκιση τουλάχιστον 8 μηνών και χρηματική ποινή».

Με την ευκαιρία να πούμε ότι το Natura 2000 (Φύση 2000) είναι ένα πανευρωπαϊκό δίκτυο προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος, των ειδών και των ενδιαιτημάτων του. Το δίκτυο Natura 2000, αποτελεί ένα από τα πιο φιλόδοξα ευρωπαϊκά προγράμματα για την προστασία της φύσης και ακρογωνιαίο λίθο της πολιτικής της Ε.Ε. για τη διατήρηση της.

Οι υγρότοποι αποτελούν μοναδικά οικοσυστήματα και είναι πολύτιμοι, καθώς προσφέρουν πολλαπλά οφέλη. Από τις πιο σημαντικές τους περιβαλλοντικές λειτουργίες είναι ο ρόλος τους στον κύκλο του νερού μέσω του εμπλουτισμού του υδροφόρου ορίζοντα και του μετριασμού του θρεπτικού και ρυπαντικού φορτίου με αποτέλεσμα τη βελτίωση της ποιότητας των επιφανειακών και υπόγειων υδάτων. Παράλληλα, συμβάλλουν στην προστασία από πλημμύρες. Εξίσου ουσιαστικός είναι ο ρόλος των υγροτόπων ως βιοτόπων ειδών άγριας πανίδας και χλωρίδας. Η βιοποικιλότητα που υποστηρίζουν είναι όχι μόνο μεγάλη σε αριθμούς, αλλά και σε σημαντικότητα σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο. Ιδιαίτερη είναι η σημασία τους για τα είδη της ορνιθοπανίδας, όπως συμβαίνει με τη λιμνοθάλασσα της Επανομής, καθώς αποτελούν σταθμούς ξεκούρασης, καταφυγίου και τροφής, τόπους διαχείμασης και αναπαραγωγής. ο οικοτουρισμός, καθώς η αισθητική τους αξία είναι υψηλή.

Οι υγροβιότοποι λοιπόν είναι σημαντικοί, επειδή: Είναι αποθήκες νερού, παρέχουν καθαρότερο νερό, ρυθμίζουν το κλίμα, προσφέρουν προστασία από το φαινόμενο του θερμοκηπίου, προσφέρουν προστασία από τις πλημμύρες και τη διάβρωση, διακρίνονται για το βιολογικό πλούτο τους, αποτελούν χώρους αναψυχής, προσφέρουν έδαφος για επιστημονική έρευνα και εκπαίδευση, δημιουργούν πολιτισμό.



Για όλους αυτούς τους λόγους, θα πρέπει να διαφυλάξουμε ως κόρη οφθαλμού τους δύο μοναδικούς υγροβιότοπους που διαθέτει η περιοχή μας, αυτούς της Επανομής και του Αγγελοχωρίου, αποτρέποντας οποιαδήποτε ανθρώπινη δραστηριότητα, όπως σαφώς ορίζουν οι Ευρωπαϊκοί κανονισμοί και οι Ελληνικοί νόμοι.