Η αστάθεια καιροφυλακτεί στα Βαλκάνια.

Άρθρο του Βενιαμίν Καρακωστάνογλου, Διεθνολόγου

Το επεισόδιο στον ποδοσφαιρικό αγώνα Σερβίας-Αλβανίας στο Βελιγράδι αποτέλεσε έναν «κώδωνα κινδύνου» για την πιθανότητα να αναβιώσει στα Βαλκάνια η ένοπλη αντιπαράθεση και η συγκρουσιακή ατμόσφαιρα που επικράτησαν στη δεκαετία του 1990 αλλά και νωρίτερα στον 20ό αιώνα. Οι ανοικτές «πληγές», μάλιστα, στην ευρύτερη περιφέρεια (Ουκρανία, Ιράκ-Συρία-Παλαιστίνη), αλλά και οι εν δυνάμει εστίες έντασης και βίας (Λιβύη, Αίγυπτος, Αλγερία, Λίβανος) καθιστούν το ενδεχόμενο επιστροφής της αστάθειας στη Βαλκανική ένα εφιαλτικό σενάριο. «Κερασάκι» στο παραπάνω είναι η ολοένα και πιο ασταθής Τουρκία με το Κουρδικό της «αγκάθι».

Ταυτόχρονα, οι προσανατολισμοί του Παγκόσμιου Ισλάμ, υπό την πίεση και τη χειραγώγηση των ακραίων φονταμενταλιστών-τζιχαντιστών που επιχειρούν να ριζο­σπα­στι­κοποιήσουν το σύνολο των μουσουλμάνων με προφανή στόχο μια συνολική αναμέτρηση και επικράτηση απέναντι στη Δύση, αποτελεί μια τεράστια εκκρεμότητα που απαιτεί άμεσες απαντήσεις από τον μη φονταμενταλιστικό ισλαμικό κόσμο, ώστε να μην διολισθήσουμε σε παγκόσμια σύγκρουση, τύπου 3ου Παγκοσμίου Πολέμου.

Καθοριστικό ρόλο στις παραπάνω δύσκολες εξισώσεις παίζει ο αποφασιστικός χειρισμός (και προληπτικώς, όπου απαιτείται) των υπαρχόντων προβλημάτων με βάση την επιβολή του διεθνούς δικαίου, ισότιμων λύσεων και αποφασιστική δράση από την οργανωμένη διεθνή κοινότητα.

Στο παρελθόν υπήρξε, είτε εσκεμμένα είτε από αδυναμία επιβολής άλλων λύσεων, μία αποσπασματική και μη ισότιμη διεθνής παρέμβαση, τόσο στα Βαλκάνια όσο και στη Μέση Ανατολή και την Παρευξείνια περιοχή.

Η διάλυση της πρώην Γιουγκοσλαβίας έγινε μη συντεταμένα και μη συναινετικά, με τη χρήση βίας. Οι τελικές ρυθμίσεις βασίστηκαν στη διεθνή στρατιωτική και διπλωματική επέμβαση και άφησαν σοβαρές εκκρεμότητες και πικρίες. Είναι σχεδόν βέβαιο ότι οι παρούσες συνοριακές και καθεστωτικές ρυθμίσεις δεν θα είναι βιώσιμες ούτε, συνεπώς, οριστικές.

Το Κοσσυφοπέδιο που έχει μια ελλειμματική διεθνή προσωπικότητα, αποτελεί ένα αρνητικό διεθνές προηγούμενο εδαφικής απόσχισης με βάση την τοπική αλβανική πλειοψηφία και την επίκληση της ιδιαίτερα αμφιλεγόμενης και μη γενικά αποδεκτής «ανθρωπιστικής» επέμβασης. Ήδη οι Η.Π.Α. και η Ευρωπαϊκή Ένωση «πληρώνουν» τη στήριξή τους στην απόσχιση του Κοσσυφοπεδίου, με την απόσχιση της Κριμαίας και την επιχειρούμενη απόσχιση και της Ανατολικής Ουκρανίας, που άμεσα σχεδόν υποστηρίζει και προωθεί η Ρωσική Ομοσπονδία και οι ντόπιοι Ρωσσόφωνοι μειονο­τικοί. Αιτίες και αφορμές πάντα υπάρχουν ή προβάλλονται.

Η μη οριστική κατάσταση στο Κοσσυφοπέδιο μαρτυρείται και από τον μη έλεγχο από την Κυβέρνησή του τού θύλακος της Μιτροβίτσα στα βόρεια της πρ. Επαρχίας. Αντίστοιχα προβλήματα εντοπίζονται και στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη όπου η μη επιθυμητή συμβίωση Σερβοβόσνιων, Βοσνιομουσουλμάνων και Βοσνιοκροατών που επέβαλε η συνθήκη του Ντέιτον, συνεχίζεται μεν για 20 χρόνια, αλλά με χαρακτηριστικά δύσκο­λης και προσωρινής συμβίωσης.

Οι Σέρβοι της Βοσνίας (που ελέγχουν το 49% της χώρας) είναι αναπότρεπτο να επικαλεστούν κάποια στιγμή την ανεξαρτητοποίηση του Κοσσυφοπεδίου και να ζητή­σουν το ίδιο, με πιθανή και τη μελλοντική προσχώρησή τους στη Σερβία, όπως άλλω­στε είναι το πιθανότερο ότι θα συμβεί και μεταξύ Κοσσυφοπεδίου και Αλβανίας, σε εύθετο χρόνο.

Ανάλογη είναι η κατάσταση στις Δυτικές Επαρχίες της Π.Γ.Δ.Μ., όπου η Αλβα­νική τοπική πλειοψηφία που αναπτύσσεται πληθυσμιακά πολύ ταχύτερα από τον Σλα­βικό πληθυσμό, είναι αναπότρεπτο να επιδιώξει σε πρώτη φάση ισχυρότερη αυτονομία ή ομοσπονδιακό καθεστώς και σε δεύτερη φάση να εγκαταλείψει τη συνοίκηση με τη σημερινή Σλαβική πλειοψηφία της Π.Γ.Δ.Μ.

Η ίδια η Αλβανία βιώνει έναν ετεροχρονισμένο (για Ευρωπαϊκή χώρα) αλυτρω­τι­σμό και επιδιώκει έμμεσα και σταδιακά για την ώρα, τη δημιουργία ενός συνεχόμενου ενιαίου Αλβανικού χώρου, μεταξύ Αλβανίας, Κοσσυφοπεδίου, Δυτ. Π.Γ.Δ.Μ. με ελαχιστοποιημένη τη σημασία των διεθνών συνόρων στην περιοχή αυτή. Ταυτόχρονα προπαγανδίζει σαφέστατες διεκδικήσεις κατά περιοχών της Νότιας Σερβίας (Πρέσεβο, Μπου­γιάνοβατς, Μεντβέντια), του Νοτίου Μαυροβουνίου και της Βορειοδυτικής Ελλά­δας (Φλώρινα-Καστοριά και όλη η Ήπειρος μέχρι την Πρέβεζα!).

Είναι χαρακτηριστική και αποκαλυπτική η έκδοση, τον Δεκέμβριο του 1998 από την Αλβανική Ακαδημία Επιστημών των Τιράνων, της «Πλατφόρμας για την επίλυση του Αλβανικού Εθνικού Ζητήματος», μέσα στην οποία οι παραπάνω διεκδικήσεις βρίσκουν την πιο επίσημη καταγραφή τους, στη βάση του ιδεολογήματος του κατακερ­ματισμού των Αλβανικών εδαφών μετά τους Βαλκανικούς πολέμους και της ανάγκης να επανενωθούν οι διάσπαρτοι Αλβανικοί πληθυσμοί της Βαλκανικής μέσω της ουσια­στικής απόσπασης των εδαφών όπου διαβιούν από τα γειτονικά κράτη, δηλαδή της Σερβίας, της Π.Γ.Δ.Μ., του Μαυροβουνίου και της Ελλάδος!

Συνεπώς η γνωστή Αλβανική διεκδίκηση της «Τσαμουριάς» (Θεσπρωτίας) είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου!

Οι Αλβανικές διεκδικήσεις, που υιοθετούν η ανώτατη πνευματική ηγεσία αλλά και η πολιτική ελίτ της γειτονικής χώρας, δηλητηριάζουν την καλή γειτονία στα Δυτικά και Νότια Βαλκάνια, ενώ φαίνεται ότι διαπερνούν μεγάλο μέρος του Αλβανών στη Βαλ­κα­νική και μεταδίδονται ιδίως στις νεώτερες γενιές.

Συνεπώς μπορούμε να εντοπίσουμε εντυπωσιακές ομοιότητες του Αλβανικού μεγαλοϊδεατισμού – αλυτρωτισμού με τον αντίστοιχο των Σκοπιανών, οι οποίοι στοχεύουν βέβαια την Ελληνική και τη Βουλγαρική περιοχή της Μακεδονίας με τον δικό τους ψευτοαλυτρωτισμό. Οι δύο παραπάνω εθνικιστικοί αλυτρωτισμοί αναμένεται να συγκρουστούν μεταξύ τους στο μέλλον, σε έναν δεύτερο γύρο, πιθανότατα ένοπλο, μετά τον εμφύλιο του 2001 στην Π.Γ.Δ.Μ.

Όσο για τον Σέρβικο εθνικισμό, ο οποίος υπέστη δεινότατα πλήγματα (από το 1995 ως το 1999) από τις στρατιωτικές επεμβάσεις του ΝΑΤΟ κυρίως (ή και συνολικά της διεθνούς κοινότητας) στη Βοσνία, την Κροατία και το Κοσσυφοπέδιο, αλλά και την κυρίως Σερβία (βομβαρδισμοί), αυτός σήμερα έχει αμυντική στάση, καθώς προωθείται η ενταξιακή πορεία της Σερβίας προς την Ευρωπαϊκή Ένωση. Είναι βέβαιο όμως ότι θα αντιδράσει δυναμικά αν απειληθούν οι Σέρβοι της Μιτροβίτσας, της Ν. Σερβίας και της Βοσνίας. Αλλά και η πλειοψηφία του Μαυροβουνίου δεν πρόκειται να δεχθεί αμαχητί τον ακρωτηριασμό της χώρας τους από τη μικρή αλβανική μειονότητα των νότιων πε­ριο­χών της (6-7%).

Η Ελλάδα απέναντι στην παραπάνω ελλοχεύουσα αστάθεια, ρευστότητα και κιν­δύνους, πρέπει να καταστήσει σαφές ότι δεν θα ανεχθεί υπόθαλψη ανυπόστατων αλυ­τρωτισμών και να αντιδρά με δριμύτητα και αμεσότητα σε κάθε παρόμοια επιβουλή με όλα τα μέσα: διπλωματικά και θεσμικά, στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το ΝΑΤΟ και τους άλλους διεθνείς οργανισμούς, αλλά και με την υψηλή της αμυντική ετοιμότητα και απο­τρε­πτική ισχύ.

Η Αλβανία και τα Σκόπια (όπως άλλωστε και η Τουρκία) εξαρτώνται από την Ελληνική συναίνεση για την ένταξή τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ και οι μηχα­νι­σμοί του ΝΑΤΟ μπορούν να αξιοποιηθούν για να αντιμετωπιστούν οι αποστα­θε­ρο­ποιητικές κινήσεις των τριών επικίνδυνων και παράνομα διεκδικητικών γειτόνων μας. Αυτό όμως απαιτεί ριζική αλλαγή των αντιλήψεων που επικρατούν στην εξωτερική πολιτική μας και ταυτόχρονα μια σοβαρή αναστροφή της δημογραφικής συρρίκνωσης του Ελληνισμού που αν δεν συμβεί, το μέλλον μας είναι δυσοίωνο.πηγή