Παγκόσμια ημέρα κατά της κακοποίησης των ηλικιωμένων.

Η 15^η Ιουνίου καθιερώθηκε ως Παγκόσμια Ημέρα Κακοποίησης των Ηλικιωμένων, προκειμένου να ευαισθητοποιηθεί το παγκόσμιο κοινό, όσον αφορά την κακομεταχείριση που υφίστανται οι ηλικιωμένοι ακόμα και μέσα στο ίδιο τους το σπίτι, από τους ανθρώπους της οικογένειας τους ή ανθρώπους υπεύθυνους για τη φροντίδα τους γενικότερα.

Σύμφωνα με τη διακήρυξη του Τορόντο (2002), η κακοποίηση των ηλικιωμένων ορίζεται ως μια μεμονωμένη ή επαναλαμβανόμενη πράξη, που σημειώνεται ανάμεσα σε άτομα με οποιαδήποτε σχέση και η οποία προκαλεί βλάβη ή συνεπάγεται κίνδυνο για ένα ηλικιωμένο άτομο.

Η κακοποίηση των ηλικιωμένων ατόμων αναγνωρίζεται ολοένα και περισσότερο σαν μείζον κοινωνικό πρόβλημα, γιατί καθώς περνούν τα χρόνια, οι ηλικιωμένοι γίνονται λιγότερο ικανοί να υπερασπιστούν τους εαυτούς τους, καθώς οι ικανότητες της όρασης, της ακοής και της σκέψης τους φθίνουν, αλλά και οι σωματικές και ψυχικές τους παθήσεις τους κάνουν πιο επιρρεπείς ώστε να τους εκμεταλλεύονται κάποιοι.

Παρόλα αυτά, όμως, η ανθρώπινη αξιοπρέπεια είναι απαραβίαστη.

Η ηλικία και η ανάγκη υποστήριξης δεν μπορούν ποτέ να είναι η αφορμή για επιβολή περιορισμών, αφαίρεσης ανθρώπινων δικαιωμάτων και αρχών ελευθερίας του ατόμου, που ορίζονται από ένα δημοκρατικό σύνταγμα.

Η κακοποίηση των ηλικιωμένων μπορεί να πάρει τις εξής μορφές:

• Σωματική κακοποίηση: είναι η οποιαδήποτε πράξη βίας ή απρόσεκτου χειρισμού, η οποία μπορεί πιθανά να οδηγήσει σε σωματικές βλάβες και προκαλεί σωματικό πόνο ή δυσφορία.

Μπορεί να περιλαμβάνει : σπρώξιμο, χτύπημα, χαστούκι τράβηγμα του τριχωτού της κεφαλής, δάγκωμα, τσίμπημα, κάταγμα, μώλωπες, κοψίματα, εγκαύματα, ;H άλλου είδους σημάδια.

• Ψυχολογική – συναισθηματική κακοποίηση: είναι η συμπεριφορά που περιορίζει την ταυτότητα, την αξιοπρέπεια και την αυτοεκτίμηση του ηλικιωμένου.

Η ψυχολογική κακομεταχείριση μπορεί να περιλαμβάνει: λεκτικές επιθέσεις, απειλές, ύβρεις, εκφοβισμό, απειλή ιδρυματοποίησης, κοινωνική απομόνωση, εξαναγκασμό και αφαίρεση της δυνατότητας συμμετοχής σε αποφάσεις που αφορούν τον ηλικιωμένο.

• Σεξουαλική κακοποίηση: ορίζεται ως ο εξαναγκασμός σε σεξουαλική επαφή του ηλικιωμένου και περιλαμβάνει ανάρμοστες συζητήσεις, ανεπιθύμητο άγγιγμα ή χάδι, βιασμό. Μπορεί, όμως, να λάβει και τη μορφή της έκθεσής του σε πορνογραφικό υλικό ή του εξαναγκασμού της παρακολούθησης μιας σεξουαλικής δραστηριότητας.
• Οικονομική εκμετάλλευση: αυτή απορρέει από τη μη εξουσιοδοτημένη χρήση των χρημάτων ή της περιουσίας του ηλικιωμένου από το άτομο που έχει αναλάβει να το φροντίζει, με σκοπό το προσωπικό του κέρδος του δεύτερου.
• Παραμέληση – εγκατάλειψη: είναι η εκούσια ή ακούσια αποτυχία του φροντιστή να καλύψει τις ανάγκες του ηλικιωμένου, για την επίτευξη της σωματικής και ψυχικής του ευεξίας. Μπορεί να περιλαμβάνει αδυναμία τροφής, ένδυσης, στέγης, ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, προσωπικής υγιεινής.

Αυτοί που κακοποιούν, κακομεταχειρίζονται ή εκμεταλλεύονται ηλικιωμένους δεν είναι εύκολο να εντοπιστούν.

Επιπρόσθετα τα θύματά τους μπορεί σωματικά ή πνευματικά να  μην είναι ικανά ή να είναι απομονωμένα ή να φοβούνται ή να ντρέπονται να αναφέρουν αυτά που υφίστανται.

Όσο απίστευτο και αν φαίνεται, σε πολλές περιπτώσεις, αυτοί που κακοποιούν ηλικιωμένους είναι μέλη της οικογένειάς τους.

Χρειάζεται εγρήγορση για την ανίχνευση κακομεταχείρισης και οποιασδήποτε μορφής.

Είναι αναφαίρετο δικαίωμα όλων των ανθρώπων να ζουν με ασφάλεια και χωρίς το φόβο της κακοποίησης, παραμέλησης ή γενικότερα της εκμετάλλευσης.

Το προχωρημένο της ηλικίας, σε καμία περίπτωση, δεν επιτρέπει στέρηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Οι συμπεριφορές κακοποίησης ενός ηλικιωμένου ατόμου αποτελούν ποινικό αδίκημα και όποιος το αντιλαμβάνεται έχει υποχρέωση να το καταγγείλει.

Τα ηλικιωμένα άτομα θα πρέπει να συνεχίσουν να ζουν και να αντιμετωπίζονται ίσα με τα υπόλοιπα μέλη μιας κοινωνίας και να προστατεύουν πάντα το απαράβατο δικαίωμά τους να απολαμβάνουν τα δικαιώματά τους.

Πρέπει  συνέχεια  να  φροντίζουμε να υπενθυμίζουμε στους ηλικιωμένους μας , ότι δεν είναι μόνοι τους και ότι ανά  πάσα  στιγμή  μπορούν  και πρέπει να έχουν  την βοήθεια που χρειάζονται.πηγή

Δρακωνάκη Μάγδα , Κοινωνική Λειτουργός